EP.59 จิตเวชหัวข้อ 19: โรคความผิดปกติทางการเคลื่อนไหวที่เกิดจากภาวะจิตใจ (Dissociative motor disorders) - F44.4

Psych. Topic 19 : Dissociative motor disorders - F44.4

🧠 โรคความผิดปกติทางการเคลื่อนไหวที่เกิดจากภาวะจิตใจ 

• ❤️พบบ่อยในวัย 20–40 ปี
• ❤️เกิดจากความเครียดในใจที่ “แสดงออกผ่านร่างกาย”ไม่ได้พูดออกมา
• ❤️เสี่ยงสูงในคนที่มีภาระมาก เครียดเรื้อรัง หรือเก็บความรู้สึกไว้ลึก ๆ

🎯 ร่างกายแสดงอาการ แต่ไม่ได้ป่วยทางกาย อาการที่พบได้บ่อย

• ✨ แขนขาอ่อนแรง / เป็นอัมพาตเฉียบพลัน
• ✨เดินผิดปกติ กล้ามเนื้อกระตุก สั่น
• ✨เกร็งเฉพาะจุด ท่าทางแปลก
• ✨หยิบจับ เดิน ทรงตัวยาก
• ✨อาการดีขึ้นเป็นช่วง ๆ แต่อาจกลับมาเมื่อเครียด

🎯จุดสังเกตสำคัญ

• 💥ตรวจร่างกายปกติ แต่เคลื่อนไหวผิดปกติ
• 💥เริ่มมีอาการหลังเจอเหตุการณ์กระทบใจ
• 💥การดูแลทางใจได้ผลมากกว่าการรักษาทางกาย

🧠 การรักษา

• ✨ ไม่ใช่แค่ยารักษา แต่ต้องดูแลใจด้วย
• ✨การทำกายภาพบำบัดร่วมกับการบำบัดทางจิต
• ✨ สร้างกำลังใจ ไม่ซ้ำเติมผู้ป่วย

🧠 การพยาบาล

• ✅พยาบาลควรเน้น “ความเข้าใจ ไม่ตัดสิน”
• ✅สร้างความไว้วางใจ
• ✅ดูแลความปลอดภัยเมื่อมีอาการเคลื่อนไหวผิดปกติ
• ✅กระตุ้นให้ผู้ป่วยแสดงความรู้สึก ไม่เก็บกด

🧠 การดูแลสำหรับบุคคลทั่วไป

• 💥 หากพบคนรอบตัวมีอาการแบบนี้
• 💥 อย่าหาว่า “แกล้ง” หรือ “คิดไปเอง”
• 💥 ชวนพูดคุยอย่างอ่อนโยน
• 💥 สนับสนุนให้ไปพบแพทย์
• 💥 ดูแลใจเขา เหมือนดูแลใจเรา

..........................................................

🧠 วินิจฉัยการพยาบาล (Nursing Diagnoses) 

1. F44.4F1 เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุหรืออันตรายจากการเคลื่อนไหวผิดปกติ (Risk for injury related to abnormal motor functions)เนื่องจากผู้ป่วยอาจเดินไม่ได้ ล้ม หรือเคลื่อนไหวร่างกายผิดปกติ ต้องดูแลความปลอดภัยอย่างใกล้ชิด
2. F44.4F2 มีความวิตกกังวลและหวาดกลัวจากอาการที่เกิดขึ้น (Anxiety and fear related to unexplained motor symptoms) ผู้ป่วยมักไม่เข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้นกับตนเอง อาจรู้สึกกลัว สับสน วิตกกังวล
3. F44.4F3 ขาดความรู้เกี่ยวกับโรคและแนวทางการดูแลตนเอง (Knowledge deficit regarding disease and self-care) ผู้ป่วยและครอบครัวต้องได้รับคำอธิบายอย่างเข้าใจง่ายเกี่ยวกับสาเหตุของอาการและวิธีดูแล
4. F44.4F4 เสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าเนื่องจากการรับรู้ตนเองเปลี่ยนแปลง (Risk for depression related to altered body image and self-perception) ผู้ป่วยอาจรู้สึกด้อยค่า สูญเสียความสามารถในการควบคุมร่างกาย
5. F44.4F5 ความไม่พร้อมของครอบครัวในการดูแลผู้ป่วย (Ineffective family coping related to limited understanding of the illness) ครอบครัวอาจรู้สึกเครียด ไม่เข้าใจโรค และขาดทักษะในการดูแล
6. F44.4F6 การรับรู้ตนเองบกพร่อง (Disturbed self-perception) ผู้ป่วยอาจรู้สึกว่าตนไม่เหมือนเดิม หรือมีภาพลักษณ์ตนเองเปลี่ยนไป
7. F44.4F7 มีความต้องการการสนับสนุนด้านจิตสังคม (Need for psychosocial support) ต้องได้รับการสนับสนุนจากทีมสุขภาพและสังคม เพื่อฟื้นฟูอารมณ์และกำลังใจ
8. F44.4F8 ไม่ร่วมมือในการทำกายภาพบำบัดหรือการฟื้นฟู (Non-adherence to rehabilitation program) ผู้ป่วยอาจหมดกำลังใจ ไม่เห็นผลการฟื้นตัว ทำให้ไม่ร่วมมือในการรักษา
9. F44.4F9 ขาดแผนการจำหน่ายที่ชัดเจนและเหมาะสม (Lack of clear discharge planning and follow-up) ต้องมีแผนดูแลต่อเนื่องที่เหมาะกับสภาพปัญหา ทั้งทางร่างกายและจิตใจ
10. F44.4F10 พร้อมจำหน่ายและสามารถดูแลตนเองได้ในระดับหนึ่ง (Readiness for discharge with partial self-care ability) ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถรับมือเบื้องต้น มีความเข้าใจเรื่องโรค และติดต่อหน่วยงานติดตามได้

.................................................................Bottom of Form

🧠F44.4F1 เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุหรืออันตรายจากการเคลื่อนไหวผิดปกติ (Risk for injury related to abnormal motor functions)

🩺 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยบ่นว่า “เดินไม่ได้เหมือนปกติ”
• ผู้ป่วยรู้สึกกลัวการล้ม

O:

• สังเกตพบการเคลื่อนไหวผิดปกติ เช่น เดินเซ แขนขาไม่มีแรง
• ผู้ป่วยช่วยเหลือตนเองในการลุก นั่ง เดินได้น้อย
• ผู้ป่วยต้องพยุง หรือใช้เครื่องช่วยพยุงเดิน

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยปลอดภัย ไม่เกิดอุบัติเหตุหรือการบาดเจ็บ
• ผู้ป่วยสามารถเคลื่อนไหวได้อย่างเหมาะสมตามสภาพ
• ผู้ดูแลเข้าใจและสามารถช่วยเหลือผู้ป่วยได้อย่างปลอดภัย

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยไม่ล้มระหว่างอยู่ในโรงพยาบาล
• ไม่มีบาดแผลหรืออาการบาดเจ็บใหม่
• ผู้ป่วยสามารถเคลื่อนไหวได้ดีขึ้นหรือเท่าเดิมโดยไม่มีความเสี่ยงเพิ่ม
• ผู้ดูแลสามารถช่วยเคลื่อนย้ายหรือประคองผู้ป่วยได้อย่างถูกต้อง

👩‍⚕️ Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F1I-1: ประเมินความสามารถในการเคลื่อนไหวทุกวัน เช่น ลุกจากเตียง เดิน ยืน นั่ง
• F44.4F1I-2: จัดสิ่งแวดล้อมให้ปลอดภัย เช่น ปรับเตียงให้อยู่ในระดับต่ำ เก็บสายไฟหรือสิ่งกีดขวาง
• F44.4F1I-3: ให้ผู้ป่วยใส่รองเท้ากันลื่นหรือใช้เครื่องช่วยเดินตามสภาพ
• F44.4F1I-4: อยู่ใกล้ชิดขณะผู้ป่วยเปลี่ยนท่าทางหรือเคลื่อนไหว
• F44.4F1I-5: สอนญาติหรือผู้ดูแลเรื่องการช่วยพยุงผู้ป่วยอย่างถูกวิธี
• F44.4F1I-6: ประสานงานกับนักกายภาพบำบัดเพื่อประเมินและฟื้นฟูการเคลื่อนไหว
• F44.4F1I-7: ให้กำลังใจผู้ป่วยไม่ให้รู้สึกด้อยค่าเมื่อเคลื่อนไหวไม่ได้

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F1R-1: ผู้ป่วยไม่ล้มหรือเกิดอุบัติเหตุระหว่างพักรักษา
• F44.4F1R-2: ผู้ป่วยสามารถลุกจากเตียงหรือเดินได้ด้วยความช่วยเหลืออย่างปลอดภัย
• F44.4F1R-3: ไม่มีรอยฟกช้ำหรือบาดเจ็บใหม่เกิดขึ้น
• F44.4F1R-4: ญาติหรือผู้ดูแลสามารถช่วยเหลือได้อย่างถูกต้องและมั่นใจ

................................................................

🧠F44.4F2 มีความวิตกกังวลและหวาดกลัวจากอาการที่เกิดขึ้น (Anxiety and fear related to unexplained motor symptoms)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยบอกว่า "หนูไม่รู้ว่าทำไมขาถึงขยับไม่ได้"
• ผู้ป่วยแสดงสีหน้ากังวล พูดซ้ำว่า “กลัวมาก ไม่รู้เกิดอะไรขึ้น”

O:

• ผู้ป่วยมีการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ เช่น แขนขาอ่อนแรง หรือไม่สามารถขยับได้
• ผู้ป่วยร้องไห้หรือมีอาการกระวนกระวาย
• วัดชีพจรพบว่า HR ≥ 100 bpm
• คะแนน GAD-7 ≥ 10 (ระดับความวิตกกังวลปานกลางถึงรุนแรง)

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยสามารถควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้นภายใน 3 วัน
• ผู้ป่วยมีความเข้าใจเกี่ยวกับอาการและสามารถอธิบายได้ว่าไม่ได้เกิดจากโรคทางกาย
• ลดระดับความวิตกกังวลลง (GAD-7 < 10) ภายใน 5 วัน

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยแสดงสีหน้าและพฤติกรรมสงบขึ้น
• สามารถเล่าถึงอาการของตนได้โดยไม่แสดงความตื่นตระหนก
• คะแนน GAD-7 ลดลงอย่างน้อย 30% จากครั้งแรก
• ความร่วมมือในการเข้ารับการบำบัดทางจิตเพิ่มขึ้น

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F2I-1: ประเมินระดับความวิตกกังวลด้วยแบบประเมินมาตรฐาน (เช่น GAD-7) เพื่อใช้เป็นข้อมูลพื้นฐาน
• F44.4F2I-2: สร้างความไว้วางใจโดยการฟังอย่างตั้งใจและไม่ตัดสิน เพื่อให้ผู้ป่วยกล้าพูดถึงความรู้สึก
• F44.4F2I-3: ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรค dissociative motor disorder อย่างง่าย เพื่อให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าไม่ได้เกิดจากโรคทางกาย
• F44.4F2I-4: ใช้เทคนิคผ่อนคลาย เช่น การหายใจลึกๆ หรือ mindfulness ร่วมกับผู้ป่วย
• F44.4F2I-5: ส่งเสริมให้ผู้ป่วยบันทึกอารมณ์และอาการ เพื่อสะท้อนความรู้สึกและติดตามการเปลี่ยนแปลง
• F44.4F2I-6: ประสานงานกับทีมจิตแพทย์เพื่อประเมินและวางแผนการรักษาเพิ่มเติม

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F2R-1: ผู้ป่วยรายงานว่ารู้สึกสงบขึ้นหลังทำเทคนิคผ่อนคลาย
• F44.4F2R-2: คะแนน GAD-7 ลดลง ≥ 30% ภายใน 5 วัน
• F44.4F2R-3: ผู้ป่วยสามารถเล่าเกี่ยวกับอาการได้โดยไม่ร้องไห้หรือตื่นตระหนก
• F44.4F2R-4: ผู้ป่วยให้ความร่วมมือในการพบจิตแพทย์และทำกิจกรรมร่วมกับพยาบาล
• F44.4F2R-5: ผู้ป่วยเข้าใจและยอมรับว่าอาการที่เกิดขึ้นไม่ใช่โรคทางกาย

...............................................................

🧠F44.4F3 ขาดความรู้เกี่ยวกับโรคและแนวทางการดูแลตนเอง (Knowledge deficit regarding disease and self-care)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยกล่าวว่า “ไม่รู้ว่าเป็นโรคอะไร ทำไมถึงขยับแขนขาไม่ได้”
• ครอบครัวสอบถามว่า “รักษาหายไหม ต้องดูแลยังไงบ้าง”

O:

• ผู้ป่วยไม่สามารถอธิบายชื่อโรคหรือสาเหตุของอาการได้
• ครอบครัวแสดงความวิตกและไม่แน่ใจในการดูแลผู้ป่วย
• ไม่มีการปฏิบัติตามคำแนะนำทางการแพทย์หรือการติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยและครอบครัวเข้าใจสาเหตุของโรคและสามารถอธิบายได้ภายใน 3 วัน
• สามารถปฏิบัติตัวในการดูแลตนเองตามคำแนะนำเบื้องต้นได้
• ครอบครัวมีส่วนร่วมในการดูแลผู้ป่วยอย่างถูกต้อง

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยสามารถอธิบายโรคได้อย่างน้อย 2 ข้อ
• ครอบครัวสามารถอธิบายวิธีดูแลผู้ป่วยเบื้องต้นได้
• ผู้ป่วยและครอบครัวแสดงความเข้าใจและให้ความร่วมมือในการรักษา
• มีการจดบันทึกอาการหรือการดูแลตามแผนที่แนะนำ

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F3I-1: ประเมินความรู้พื้นฐานของผู้ป่วยและครอบครัวเกี่ยวกับโรคและการดูแล
• F44.4F3I-2: อธิบายโรค dissociative motor disorder อย่างเข้าใจง่าย โดยเน้นว่าอาการไม่เกิดจากโรคทางกาย
• F44.4F3I-3: จัดสื่อให้ความรู้ เช่น แผ่นพับ หรือวิดีโอสั้น เพื่อใช้ซ้ำได้ที่บ้าน
• F44.4F3I-4: สาธิตวิธีดูแลตนเอง เช่น การป้องกันอันตรายจากการเคลื่อนไหวผิดปกติ
• F44.4F3I-5: ตอบคำถามของผู้ป่วยและครอบครัวด้วยภาษาที่เข้าใจง่าย ไม่ใช้ศัพท์ทางการแพทย์มากเกินไป
• F44.4F3I-6: ประเมินความเข้าใจหลังให้คำแนะนำโดยให้ผู้ป่วยหรือครอบครัวอธิบายซ้ำ
• F44.4F3I-7: นัดติดตามผลและแนะนำให้ติดต่อทีมสุขภาพเมื่อมีอาการผิดปกติ
• F44.4F3I-8: ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของครอบครัวในการดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F3R-1: ผู้ป่วยสามารถอธิบายชื่อโรคและสาเหตุเบื้องต้นได้
• F44.4F3R-2: ครอบครัวสามารถดูแลผู้ป่วยเบื้องต้นได้ตามคำแนะนำ
• F44.4F3R-3: ผู้ป่วยและครอบครัวให้ความร่วมมือในการรักษาและติดตามอาการ
• F44.4F3R-4: มีการใช้สื่อให้ความรู้ซ้ำที่บ้านและบันทึกอาการอย่างต่อเนื่อง
• F44.4F3R-5: ผู้ป่วยแสดงความมั่นใจมากขึ้นในการดูแลตนเองร่วมกับครอบครัว

...................................................................

🧠F44.4F4 เสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าเนื่องจากการรับรู้ตนเองเปลี่ยนแปลง (Risk for depression related to altered body image and self-perception)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยกล่าวว่า “รู้สึกเหมือนไม่ใช่ตัวเองแล้ว”
• พูดว่า “ถ้าร่างกายกลับมาเป็นปกติไม่ได้ จะอยู่ไปทำไม”

O:

• สีหน้าหม่นหมอง ไม่พูดคุยกับผู้อื่น
• หลีกเลี่ยงการมองหรือพูดถึงร่างกายตนเอง
• นอนมากขึ้น หรือลดความสนใจในสิ่งที่เคยชอบ

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยสามารถระบายความรู้สึกได้อย่างปลอดภัยภายใน 3 วัน
• ลดความคิดด้านลบเกี่ยวกับตนเองภายใน 1 สัปดาห์
• มีทัศนคติที่ดีขึ้นต่อภาพลักษณ์และร่างกายตนเอง

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยพูดคุยเรื่องอารมณ์กับทีมพยาบาลได้
• ลดพฤติกรรมแยกตัว เช่น เข้าร่วมกิจกรรมมากขึ้น
• ไม่มีความคิดทำร้ายตนเองหรือความคิดฆ่าตัวตาย
• คะแนน PHQ-9 < 10 (ระดับอาการซึมเศร้าลดลง)

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F4I-1: ประเมินอารมณ์และความคิดซึมเศร้าเบื้องต้นโดยใช้แบบประเมิน (PHQ-9)
• F44.4F4I-2: รับฟังและอยู่เคียงข้างโดยไม่ตัดสิน เพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกปลอดภัยในการระบาย
• F44.4F4I-3: สนทนาเชิงบวก เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยมองเห็นคุณค่าในตนเอง
• F44.4F4I-4: ส่งเสริมให้ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในกิจกรรมเล็กๆ ที่เคยชอบ
• F44.4F4I-5: ให้คำแนะนำครอบครัวในการสนับสนุนผู้ป่วยโดยไม่กดดัน
• F44.4F4I-6: ประสานส่งต่อจิตแพทย์เมื่อพบความเสี่ยงด้านจิตใจสูง
• F44.4F4I-7: สอนเทคนิคการดูแลสุขภาพจิต เช่น การหายใจลึก หรือฝึกสติ
• F44.4F4I-8: เฝ้าระวังความคิดฆ่าตัวตายหรือทำร้ายตนเองอย่างต่อเนื่อง

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F4R-1: ผู้ป่วยสามารถพูดถึงอารมณ์ได้โดยไม่หลีกเลี่ยง
• F44.4F4R-2: สีหน้าผ่อนคลายขึ้น และเข้าร่วมกิจกรรมมากขึ้น
• F44.4F4R-3: ผู้ป่วยไม่มีความคิดทำร้ายตนเอง
• F44.4F4R-4: ครอบครัวมีบทบาทสนับสนุนและเข้าใจภาวะของผู้ป่วย
• F44.4F4R-5: คะแนน PHQ-9 ลดลงจากระดับก่อนเริ่มดูแล

.......................................................

🏠F44.4F5 ความไม่พร้อมของครอบครัวในการดูแลผู้ป่วย (Ineffective family coping related to limited understanding of the illness)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ครอบครัวพูดว่า “ไม่รู้จะดูแลอย่างไร ไม่เคยเจอแบบนี้มาก่อน”
• สมาชิกในบ้านบ่นว่า “เหนื่อย เครียด ไม่รู้ว่าอาการจะหายไหม”

O:

• ครอบครัวหลีกเลี่ยงการพูดถึงอาการของผู้ป่วย
• ไม่มีผู้ดูแลหลักที่แน่นอน
• พบความขัดแย้งภายในครอบครัวเรื่องบทบาทการดูแล

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ครอบครัวเข้าใจโรคและสามารถให้การดูแลเบื้องต้นภายใน 3 วัน
• สมาชิกในครอบครัวมีส่วนร่วมและช่วยกันดูแลผู้ป่วย
• ครอบครัวรู้วิธีรับมือกับภาวะเครียดจากการดูแล

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ครอบครัวสามารถอธิบายโรคและแนวทางดูแลผู้ป่วยได้
• มีการจัดระบบการดูแลในบ้านอย่างเหมาะสม
• ความตึงเครียดและความขัดแย้งในครอบครัวลดลง
• ครอบครัวให้ความร่วมมือกับทีมสุขภาพ

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F5I-1: ประเมินความเข้าใจของครอบครัวเกี่ยวกับโรคและความสามารถในการดูแล
• F44.4F5I-2: ให้ข้อมูลที่ชัดเจน เข้าใจง่ายเกี่ยวกับสาเหตุของโรคและการฟื้นฟู
• F44.4F5I-3: จัดกิจกรรมหรือการสื่อสารกลุ่มย่อยให้ครอบครัวได้แลกเปลี่ยนความรู้สึก
• F44.4F5I-4: สอนเทคนิคการดูแลผู้ป่วยในชีวิตประจำวัน เช่น การพยุง การป้องกันอุบัติเหตุ
• F44.4F5I-5: ส่งเสริมให้ครอบครัวระบุผู้ดูแลหลักและแบ่งบทบาทหน้าที่อย่างเหมาะสม
• F44.4F5I-6: ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการจัดเวลาพักผ่อนและการดูแลสุขภาพจิตของผู้ดูแล
• F44.4F5I-7: เชื่อมโยงครอบครัวกับกลุ่มช่วยเหลือหรือแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
• F44.4F5I-8: นัดหมายติดตามประเมินภาวะการเผชิญปัญหาของครอบครัวอย่างต่อเนื่อง

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F5R-1: ครอบครัวสามารถอธิบายโรคและแนวทางดูแลได้
• F44.4F5R-2: สมาชิกในครอบครัวร่วมมือกันดูแลผู้ป่วยมากขึ้น
• F44.4F5R-3: ครอบครัวมีท่าทีผ่อนคลายขึ้นและลดความเครียดในการดูแล
• F44.4F5R-4: ไม่มีความขัดแย้งในการแบ่งหน้าที่ดูแล
• F44.4F5R-5: ครอบครัวแสดงความมั่นใจมากขึ้นในการดูแลผู้ป่วยต่อเนื่องที่บ้าน

............................................................

🧠F44.4F6 การรับรู้ตนเองบกพร่อง (Disturbed self-perception)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยพูดว่า “รู้สึกแปลก ๆ เหมือนร่างกายไม่ใช่ของตัวเอง”
• ผู้ป่วยกล่าวว่า “ไม่มั่นใจในตัวเองอีกแล้ว”

O:

• ผู้ป่วยหลีกเลี่ยงการมองตนเองในกระจก
• สีหน้าท่าทางเศร้าและขาดความเชื่อมั่น
• มีพฤติกรรมแยกตัวจากผู้อื่น

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยยอมรับความเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจของตน
• ผู้ป่วยมีทัศนคติเชิงบวกต่อตนเองมากขึ้น
• ผู้ป่วยกล้าแสดงออกและกลับมาใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นได้

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยพูดถึงตนเองในเชิงบวกอย่างน้อย 1 ด้าน
• ผู้ป่วยมีท่าทีมั่นใจและแสดงความภาคภูมิใจในความสามารถ
• ผู้ป่วยร่วมทำกิจกรรมกลุ่มหรือสื่อสารกับผู้อื่น
• ผู้ป่วยยอมรับว่าการเปลี่ยนแปลงไม่ได้ลดคุณค่าของตน

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F6I-1: ประเมินความคิด ความเชื่อ และทัศนคติของผู้ป่วยต่อตนเอง
• F44.4F6I-2: เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยพูดถึงความรู้สึกและประสบการณ์เกี่ยวกับตนเอง
• F44.4F6I-3: สะท้อนความสามารถและจุดเด่นของผู้ป่วยที่ยังคงมีอยู่
• F44.4F6I-4: ส่งเสริมให้ผู้ป่วยเข้าร่วมกิจกรรมที่เสริมความมั่นใจ เช่น งานฝีมือ ดนตรี
• F44.4F6I-5: ให้กำลังใจอย่างสม่ำเสมอโดยใช้ภาษาที่เป็นบวกและยอมรับ
• F44.4F6I-6: ใช้เทคนิคการตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ ที่สามารถทำได้ เพื่อเพิ่มความสำเร็จ
• F44.4F6I-7: ส่งต่อจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญหากพบว่าผู้ป่วยมีอาการรุนแรง

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F6R-1: ผู้ป่วยพูดถึงตัวเองด้วยคำพูดในแง่ดี
• F44.4F6R-2: ผู้ป่วยเริ่มแสดงความกล้าและมั่นใจมากขึ้นในการทำกิจกรรม
• F44.4F6R-3: ผู้ป่วยยอมรับการเปลี่ยนแปลงของตนเองโดยไม่โทษตัวเอง
• F44.4F6R-4: ผู้ป่วยเริ่มมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นมากขึ้น
• F44.4F6R-5: สีหน้าและท่าทางของผู้ป่วยดูผ่อนคลายขึ้น

.......................................................................

🧠F44.4F7 มีความต้องการการสนับสนุนด้านจิตสังคม (Need for psychosocial support)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยกล่าวว่า “รู้สึกโดดเดี่ยว ไม่มีใครเข้าใจ”
• บ่นว่า “ไม่มีแรงใจจะสู้ต่อ”

O:

• ผู้ป่วยมีสีหน้าเศร้าและไม่พูดคุยกับผู้อื่น
• ไม่มีญาติหรือเพื่อนมาเยี่ยมในช่วงรักษา
• ไม่เข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มหรือกิจกรรมทางสังคม

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยได้รับการสนับสนุนทางจิตใจและสังคมอย่างเหมาะสม
• ผู้ป่วยรู้สึกว่ามีคุณค่าและไม่ถูกทอดทิ้ง
• ผู้ป่วยสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่ดีและเปิดใจรับการช่วยเหลือ

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยพูดคุยเปิดใจกับทีมสุขภาพหรือบุคคลรอบตัว
• ผู้ป่วยเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มหรือกิจกรรมที่ส่งเสริมจิตใจ
• ผู้ป่วยแสดงความรู้สึกว่าตนมีคุณค่าและได้รับการยอมรับ
• ผู้ป่วยรู้จักช่องทางขอความช่วยเหลือเมื่อมีความทุกข์

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F7I-1: ประเมินสภาพจิตใจและระดับความรู้สึกโดดเดี่ยวของผู้ป่วย
• F44.4F7I-2: พูดคุยสร้างความสัมพันธ์ที่ไว้วางใจ เพื่อให้ผู้ป่วยเปิดใจ
• F44.4F7I-3: ส่งเสริมให้ผู้ป่วยระบายความรู้สึกและรับฟังอย่างไม่ตัดสิน
• F44.4F7I-4: เชิญครอบครัวเข้าร่วมกระบวนการฟื้นฟูจิตใจหากเป็นไปได้
• F44.4F7I-5: แนะนำกิจกรรมกลุ่มบำบัดที่เหมาะสม เช่น ศิลปะ ดนตรี
• F44.4F7I-6: ส่งต่อผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตหรือนักสังคมสงเคราะห์ตามความจำเป็น
• F44.4F7I-7: ประสานหน่วยงานในชุมชนหรือกลุ่มสนับสนุนผู้ป่วยจิตเวชเพื่อช่วยเหลือระยะยาว
• F44.4F7I-8: ให้ข้อมูลช่องทางติดต่อเมื่อผู้ป่วยรู้สึกเครียด เช่น สายด่วนสุขภาพจิต

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F7R-1: ผู้ป่วยพูดคุยเปิดใจกับพยาบาลหรือทีมสุขภาพ
• F44.4F7R-2: ผู้ป่วยเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มหรือกิจกรรมฟื้นฟูจิตใจ
• F44.4F7R-3: ผู้ป่วยแสดงออกว่าได้รับกำลังใจและรู้สึกไม่โดดเดี่ยว
• F44.4F7R-4: ครอบครัวหรือชุมชนเริ่มมีบทบาทสนับสนุนผู้ป่วย
• F44.4F7R-5: ผู้ป่วยรับรู้ว่ามีแหล่งขอความช่วยเหลือที่เข้าถึงได้

...........................................................................

🧠F44.4F8 ไม่ร่วมมือในการทำกายภาพบำบัดหรือการฟื้นฟู (Non-adherence to rehabilitation program) 

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยกล่าวว่า “ทำไปก็ไม่หาย” หรือ “ไม่อยากทำกายภาพ มันเหนื่อย”

O:

• ผู้ป่วยปฏิเสธหรือขาดนัดทำกายภาพบำบัด
• ไม่สนใจโปรแกรมฟื้นฟูหรือออกกำลังกาย
• สีหน้าหมดหวัง ไม่กระตือรือร้น

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยเข้าใจประโยชน์ของการฟื้นฟูและยินยอมเข้าร่วม
• ผู้ป่วยมีแรงจูงใจและเห็นคุณค่าของการทำกายภาพบำบัด
• ผู้ป่วยร่วมมือกับทีมฟื้นฟูอย่างสม่ำเสมอ

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยพูดคุยถึงแผนฟื้นฟูด้วยความเข้าใจและยินยอม
• ผู้ป่วยเข้าร่วมกิจกรรมฟื้นฟูตามแผนอย่างน้อย 3 วันต่อสัปดาห์
• ผู้ป่วยแสดงทัศนคติที่ดีต่อการรักษา

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F8I-1: ประเมินความเข้าใจของผู้ป่วยเกี่ยวกับโรคและเป้าหมายของการฟื้นฟู
• F44.4F8I-2: พูดคุยเปิดใจถึงความรู้สึกท้อแท้และสาเหตุที่ไม่อยากทำกายภาพ
• F44.4F8I-3: อธิบายประโยชน์ของการฟื้นฟูด้วยภาษาที่เข้าใจง่าย
• F44.4F8I-4: วางแผนฟื้นฟูร่วมกับผู้ป่วย เพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการ
• F44.4F8I-5: จัดกิจกรรมฟื้นฟูที่สนุกหรือใช้ดนตรี/ศิลปะเพื่อเสริมแรงจูงใจ
• F44.4F8I-6: สนับสนุนให้ผู้ป่วยตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ ที่สำเร็จได้จริง
• F44.4F8I-7: ประสานนักกายภาพบำบัด นักจิตวิทยา หรือทีมเวชกรรมฟื้นฟู
• F44.4F8I-8: ให้ครอบครัวมีส่วนร่วมให้กำลังใจในการฟื้นฟู
• F44.4F8I-9: ชื่นชมเมื่อผู้ป่วยเข้าร่วมกิจกรรม เพื่อเสริมแรงเชิงบวก

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F8R-1: ผู้ป่วยยินยอมเข้าร่วมโปรแกรมฟื้นฟูอย่างสม่ำเสมอ
• F44.4F8R-2: ผู้ป่วยพูดถึงเป้าหมายของตนเองในการฟื้นฟู
• F44.4F8R-3: ผู้ป่วยมีท่าทีเชิงบวกต่อการรักษา
• F44.4F8R-4: ผู้ป่วยเริ่มทำกิจกรรมฟื้นฟูด้วยตนเองในบางวัน
• F44.4F8R-5: ครอบครัวหรือทีมสุขภาพสะท้อนว่าเห็นการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก

....................................................................................

🧾F44.4F9 ขาดแผนการจำหน่ายที่ชัดเจนและเหมาะสม (Lack of clear discharge planning and follow-up)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยและครอบครัวกล่าวว่า “ยังไม่รู้ว่าจะต้องทำอย่างไรต่อหลังออกจากโรงพยาบาล”
• ไม่มีการพูดถึงแผนการติดตามหลังจำหน่าย

O:

• ไม่มีแผนจำหน่ายในเวชระเบียน
• ขาดการนัดหมายฟื้นฟูหรือให้คำปรึกษา
• ครอบครัวไม่เข้าใจขั้นตอนการดูแลต่อเนื่อง

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยและครอบครัวเข้าใจแผนการจำหน่าย
• มีแผนการดูแลต่อเนื่องทั้งร่างกายและจิตใจ
• ผู้ป่วยได้รับการติดตามตามกำหนด

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• แผนจำหน่ายระบุการติดตามที่ชัดเจน
• ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถอธิบายแนวทางการดูแลต่อเนื่องได้
• มีการนัดหมายกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแล้ว

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F9I-1: ประเมินความพร้อมของผู้ป่วยและครอบครัวในการดูแลหลังจำหน่าย
• F44.4F9I-2: ประสานทีมสหวิชาชีพ (เช่น แพทย์ นักจิตวิทยา นักกายภาพบำบัด) เพื่อร่วมจัดทำแผนจำหน่าย
• F44.4F9I-3: จัดทำแผนจำหน่ายที่ระบุการดูแลทางร่างกาย จิตใจ และจิตสังคม
• F44.4F9I-4: นัดหมายการติดตามหลังออกจากโรงพยาบาล (เช่น คลินิกจิตเวช, กายภาพบำบัด)
• F44.4F9I-5: ให้คำแนะนำที่ชัดเจนเกี่ยวกับสิ่งที่ต้องทำเมื่อกลับบ้าน
• F44.4F9I-6: ให้เบอร์ติดต่อของโรงพยาบาลหรือทีมดูแลกรณีฉุกเฉินหรือมีคำถาม
• F44.4F9I-7: แนะนำกลุ่มสนับสนุนหรือองค์กรในชุมชนที่สามารถให้การช่วยเหลือ
• F44.4F9I-8: ติดตามโทรศัพท์หรือเยี่ยมบ้าน (หากมีบริการ) หลังจำหน่าย

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F9R-1: มีแผนจำหน่ายที่ระบุรายละเอียดครบถ้วนทั้งด้านกายและจิตใจ
• F44.4F9R-2: ผู้ป่วยและครอบครัวแสดงความเข้าใจต่อการดูแลต่อเนื่อง
• F44.4F9R-3: ผู้ป่วยมีนัดหมายติดตามหลังจำหน่ายแล้ว
• F44.4F9R-4: ครอบครัวสามารถให้การดูแลเบื้องต้นตามคำแนะนำ
• F44.4F9R-5: ผู้ป่วยแสดงความมั่นใจว่าจะสามารถปฏิบัติตามแผนที่วางไว้ได้

..............................................................:

🧾 วินิจฉัยการพยาบาล: F44.4F10 พร้อมจำหน่ายและสามารถดูแลตนเองได้ในระดับหนึ่ง (Readiness for discharge with partial self-care ability)

🔍 Assessment (การประเมิน)

S:

• ผู้ป่วยและครอบครัวแสดงความเข้าใจเกี่ยวกับโรคและแผนการดูแล
• ผู้ป่วยบอกว่า "พร้อมกลับบ้าน แต่ยังต้องการคำแนะนำในบางเรื่อง"

O:

• ผู้ป่วยสามารถอธิบายขั้นตอนการดูแลตนเองที่จำเป็น
• ครอบครัวเข้าใจวิธีการติดต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
• ผู้ป่วยสามารถทำกิจกรรมส่วนตัวได้บางอย่าง เช่น การทานอาหาร การดูแลสุขอนามัยเบื้องต้น

🎯 Goals (เป้าหมาย)

• ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถดูแลตนเองได้ในระดับพื้นฐาน
• ผู้ป่วยมีความพร้อมที่จะกลับบ้านและรับการดูแลต่อเนื่อง
• มีการติดต่อหน่วยงานหรือบุคลากรที่เกี่ยวข้องได้ตามความจำเป็น

📏 Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมิน)

• ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถให้คำอธิบายที่ถูกต้องเกี่ยวกับโรคและแผนการดูแล
• ผู้ป่วยสามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ด้วยตัวเองในระดับหนึ่ง
• ผู้ป่วยมีความสามารถในการติดต่อหรือเข้าถึงการสนับสนุนที่จำเป็นได้ตามต้องการ

🩺 Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)

• F44.4F10I-1: ประเมินระดับความเข้าใจของผู้ป่วยและครอบครัวเกี่ยวกับโรคและการดูแล
• F44.4F10I-2: ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลตนเองขั้นพื้นฐาน เช่น การทานอาหาร การรักษาความสะอาด
• F44.4F10I-3: ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและการนัดหมายติดตาม
• F44.4F10I-4: สอนวิธีการจัดการกับภาวะต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นเมื่อกลับบ้าน เช่น การจัดการความเครียด
• F44.4F10I-5: พูดคุยกับครอบครัวเกี่ยวกับการให้การสนับสนุนและวิธีการดูแลผู้ป่วยที่บ้าน
• F44.4F10I-6: ทำการนัดหมายการติดตามหลังจำหน่ายเพื่อให้การดูแลต่อเนื่อง

✅ Response (การตอบสนอง)

• F44.4F10R-1: ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถอธิบายขั้นตอนการดูแลตนเองได้อย่างชัดเจน
• F44.4F10R-2: ผู้ป่วยสามารถทำกิจวัตรประจำวันบางอย่างได้โดยไม่ต้องพึ่งพาผู้อื่น
• F44.4F10R-3: ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถติดต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ตามต้องการ
• F44.4F10R-4: ผู้ป่วยแสดงความมั่นใจในการกลับบ้านและรับการดูแลต่อเนื่องได้

..............................................................

เอกสารอ้างอิง

• สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย. (2562). การดูแลพยาบาลผู้ป่วยโรคทางจิตเวช. สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย.
• นิตยสารการพยาบาลและสุขภาพ. (2564). แนวทางการดูแลผู้ป่วยโรคความผิดปกติทางการเคลื่อนไหว. นิตยสารการพยาบาลและสุขภาพ, 45(2), 15-22.
• Nissen, F., & Green, A. (2016). Dissociative Disorders: A Comprehensive Review of Clinical and Scientific Literature. Journal of Psychiatry, 8(3), 118-128.
• Stone, J., & Carson, A. (2015). Functional Movement Disorders: Clinical Management and Neurophysiological Insights. Neurorehabilitation and Neural Repair, 29(5), 410-420.
• ............................................