พยาธิสภาพของโรค | ไข้หวัดใหญ่ในเด็ก
- ☑️ เกิดจากเชื้อ ไวรัสอินฟลูเอนซา A หรือ B ทำให้ ระบบทางเดินหายใจอักเสบ ตั้งแต่ จมูก → คอ → ปอด
- ☑️ อาการที่พบได้ ไข้สูง ไอ เจ็บคอ หายใจลำบาก บางรายอาจอาเจียนหรือสับสน
ปัจจัยเสี่ยง ทำให้ติดไข้หวัดใหญ่ได้ง่าย!
1.
เชื้อไวรัสอินฟลูเอนซา (Influenza Virus)
- ☑️ ติดต่อผ่าน การไอ จาม พูดคุย หรือ สัมผัสสิ่งของปนเปื้อน แล้วจับหน้า
2.
อากาศและสถานที่แออัด
- ☑️ ระบาดหนักช่วง อากาศเย็น เปลี่ยนฤดู
- ☑️ พบบ่อยใน ห้องเรียน โรงพยาบาล สถานที่ปิด ที่อากาศถ่ายเทไม่ดี
3.
ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
- ☑️ เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ กลุ่มโรคประจำตัว เสี่ยงติดเชื้อและเกิดภาวะแทรกซ้อนง่าย
- ☑️ ไม่ได้ฉีดวัคซีน มีโอกาสติดเชื้อสูงกว่าคนที่ฉีดวัคซีนป้องกัน
4.
พฤติกรรมเสี่ยง
- ☑️ ไม่ล้างมือ เพิ่มโอกาสรับเชื้อ
- ☑️ ใช้ของร่วมกัน เช่น แก้วน้ำ ช้อน ผ้าเช็ดหน้า
- ☑️ พักผ่อนน้อย เครียด อาหารไม่ครบ 5 หมู่ ทำให้ร่างกายอ่อนแอ
ป้องกันได้!
- ✅ ล้างมือบ่อยๆ 🖐️
- ✅ ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ 💉
- ✅ หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดผู้ป่วย 🤧
- ✅ ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง 🥦🏃
แนวทางการรักษา
- ✅ ใช้ยาลดไข้บรรเทาอาการ
- ✅ รับยาต้านไวรัส เช่น ออสเซลทามิเวียร์ (Oseltamivir) ภายใน 48 ชั่วโมงแรก
- ✅ ให้สารน้ำเพียงพอ ป้องกันร่างกายขาดน้ำ
- ✅ หากมีภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดบวม อาจต้องได้รับยาปฏิชีวนะ
การดูแลพยาบาล
- 📌 ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด เช่น สัญญาณชีพ การหายใจ
- 📌 ให้ยาตามแผนการรักษาและดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำเพียงพอ
- 📌 แนะนำให้เด็กพักผ่อนและรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
- 📌 แนะนำผู้ปกครองเรื่องการป้องกันการแพร่เชื้อ เช่น แยกเด็กจากสมาชิกในบ้าน
วินิจฉัยการพยาบาล
- J10.1F1 ภาวะปริมาตรเลือดในร่างกายลดลง (Decreased Cardiac Output) : เกิดจากการขาดน้ำหรือไข้สูง ส่งผลให้หัวใจสูบฉีดเลือดได้ลดลง
- J10.1F2 ภาวะการหายใจลำบาก (Impaired Gas Exchange) : ปอดอักเสบหรือทางเดินหายใจบวม ทำให้ร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ
- J10.1F3 ภาวะอุณหภูมิร่างกายสูง (Hyperthermia) : การติดเชื้อทำให้ไข้สูง ส่งผลต่อการทำงานของร่างกาย
- J10.1F4 ภาวะขาดสารน้ำ (Deficient Fluid Volume) : เสียน้ำจากไข้สูงและการหายใจเร็ว อาจทำให้ร่างกายขาดสมดุลน้ำและเกลือแร่
- J10.1F5 การหายใจไม่มีประสิทธิภาพ (Ineffective Breathing Pattern) : หายใจเร็ว ตื้น หรือมีอาการเหนื่อยจากการติดเชื้อทางเดินหายใจ
- J10.1F6 การเจ็บปวดและไม่สุขสบาย (Acute Pain & Discomfort) : ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ หรือรู้สึกไม่สบายตัวจากไข้หวัดใหญ่
- J10.1F7 ภาวะโภชนาการไม่สมดุล (Imbalanced Nutrition) : เบื่ออาหารหรืออ่อนเพลียจากการเจ็บป่วย อาจทำให้ได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ
- J10.1F8 เสี่ยงต่อการติดเชื้อแทรกซ้อน (Risk for Infection) : เด็กที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอเสี่ยงต่อการติดเชื้อแบคทีเรียหรือปอดบวม
- J10.1F9 เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท (Risk for Neurological Complications) : ไข้สูงมาก อาจเกิดภาวะชัก ซึม หรือสับสนได้
- J10.1F10 ขาดความรู้เกี่ยวกับโรคและการดูแล (Deficient Knowledge) : ผู้ปกครองอาจไม่เข้าใจการดูแลที่ถูกต้อง เช่น การให้ยา การป้องกันการแพร่เชื้อ
- J10.1F11 วางแผนจำหน่าย (Post-Discharge Care) : คำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวที่บ้าน สังเกตอาการผิดปกติ นัดติดตามผลการรักษา
- (ตัวเลข F1, I-1, R-1 เป็นเพียงตัวเลขที่กำหนดขึ้นเพื่อให้การจัดลำดับวินิจฉัยการพยาบาลเป็นไปอย่างมีระบบ อาจปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสม)
หมายเหตุ: ตัวเลข F1, F2, F3 เป็นเพียงตัวเลขที่กำหนดขึ้นเพื่อให้การจัดลำดับวินิจฉัยการพยาบาลเป็นไปอย่างมีระบบ อาจปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสม
...................................................
J10.1F1 ภาวะปริมาตรเลือดในร่างกายลดลง
(Decreased Cardiac Output)
Assessment (การประเมิน)
S:
- บุตรมีไข้สูง
- ซึมลง
- ไม่รับประทานอาหาร/ดื่มน้ำ
- อาเจียน/ถ่ายเหลว (ระบุจำนวนครั้ง/ปริมาณ)
- อ่อนเพลีย
- ปลายมือปลายเท้าเย็น
O:
- สัญญาณชีพ: ชีพจรเร็ว (Tachycardia)
- สัญญาณชีพ: ความดันโลหิตต่ำ (Hypotension)
- สัญญาณชีพ: อุณหภูมิกายสูง (Hyperthermia)
- สัญญาณชีพ: หายใจเร็ว (Tachypnea)
- ผิวแห้ง
- ริมฝีปากแห้ง
- Capillary refill > 3 วินาที
- ผิวหนังเย็นและชื้น
- ปัสสาวะออกน้อย หรือไม่มีปัสสาวะ (Oliguria/Anuria)
- ซึมลง
- กระสับกระส่าย
- ในบางรายอาจมีภาวะสับสน (Confusion)
- ค่า Electrolyte
ผิดปกติ (ระบุค่า)
- Hyponatremia (โซเดียมในเลือดต่ำ)
- Hypokalemia (โพแทสเซียมในเลือดต่ำ)
- ค่า BUN/Creatinine
สูงขึ้น
- ค่า Lactate
สูงขึ้น
Goals (เป้าหมาย)
- รักษาระดับปริมาตรเลือดให้คงที่
- สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ภาวะสมดุลของสารน้ำและอิเล็กโทรไลต์อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- เพิ่มปริมาณปัสสาวะ
- ลดอาการซึม
Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- สัญญาณชีพ: ชีพจร ความดันโลหิต อุณหภูมิ และการหายใจอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- Capillary refill < 3 วินาที
- ปัสสาวะออก >
1 ml/kg/hr
- ระดับความรู้สึกตัวดีขึ้น ตื่นตัว
- ค่า Electrolyte
และ BUN/Creatinine อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ผิวหนังชุ่มชื้น ริมฝีปากไม่แห้ง
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F1I-1: ประเมินสัญญาณชีพ ทุก 1-2 ชั่วโมง หรือตามความรุนแรงของอาการ เพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงของภาวะไหลเวียนโลหิต
- J10.1F1I-2: ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ ตามแผนการรักษาโดยคำนวณปริมาณสารน้ำที่เหมาะสมกับน้ำหนักตัวและภาวะขาดน้ำของผู้ป่วย
- J10.1F1I-3: บันทึกปริมาณสารน้ำเข้า-ออก อย่างเคร่งครัดทุกชั่วโมง เพื่อประเมินภาวะสมดุลของสารน้ำ
- J10.1F1I-4: ติดตามค่า Electrolyte และ BUN/Creatinine เพื่อประเมินภาวะสมดุลของอิเล็กโทรไลต์และการทำงานของไต
- J10.1F1I-5: ประเมินระดับความรู้สึกตัวอย่างต่อเนื่อง เพื่อเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท
- J10.1F1I-6: ดูแลให้ร่างกายอบอุ่นโดยการห่มผ้า จัดสิ่งแวดล้อมให้อบอุ่น เพื่อป้องกันภาวะตัวเย็นซึ่งอาจส่งผลต่อการทำงานของหัวใจ
- J10.1F1I-7: ดูแลสุขอนามัยทั่วไป เพื่อป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน
- J10.1F1I-8: ให้ความรู้และให้กำลังใจแก่ผู้ปกครอง เพื่อลดความวิตกกังวล
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F1R-1: สัญญาณชีพ (ชีพจร ความดันโลหิต อุณหภูมิ และการหายใจ) อยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- J10.1F1R-2: Capillary refill < 3 วินาที
- J10.1F1R-3: ปัสสาวะออก > 1 ml/kg/hr
- J10.1F1R-4: ระดับความรู้สึกตัวดีขึ้น ตื่นตัว
- J10.1F1R-5: ค่า Electrolyte และ BUN/Creatinine อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- J10.1F1R-6: ผิวหนังชุ่มชื้น ริมฝีปากไม่แห้ง
- J10.1F1R-7: ผู้ป่วยไม่มีอาการของการติดเชื้อแทรกซ้อน
- J10.1F1R-8: ผู้ปกครองมีความเข้าใจและคลายความวิตกกังวล
………………………………………………..
J10.1F2 ภาวะการหายใจลำบาก (Impaired
Gas Exchange) เนื่องจากการอักเสบของทางเดินหายใจ
Assessment (การประเมิน)
S:
- บุตรมีอาการหายใจเร็ว หายใจลำบาก
- หายใจมีเสียงหวีด (Wheezing) หรือเสียงดัง (Stridor)
- ไอมีเสมหะ (อาจมีสี)
- บุตรมีอาการซึมลง อ่อนเพลีย
- เบื่ออาหาร
O:
- หายใจเร็ว (Tachypnea)
- หัวใจเต้นเร็ว (Tachycardia)
- อาจมีไข้ (Fever)
- หายใจลำบาก (Dyspnea)
- ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ (Accessory muscle use)
- ปีกจมูกบาน (Nasal
flaring)
- ทรวงอกบุ๋ม (Retractions)
- ฟังปอดได้ยินเสียงเสมหะ (Crackles/Rales)
- ฟังปอดได้ยินเสียงหวีด (Wheezing)
- ฟังปอดเสียงหายใจเบาลง (Diminished breath sounds)
- สีผิวมีสีเขียวคล้ำ (Cyanosis) บริเวณริมฝีปาก ปลายมือ ปลายเท้า
- ค่า SpO2 ต่ำกว่าปกติ (< 95%)
- มีการตรวจหาเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่จากสารคัดหลั่งในโพรงจมูก
- X-ray ปอดมีภาวะปอดบวม
Goals (เป้าหมาย)
- การแลกเปลี่ยนก๊าซดีขึ้น
- ลดอาการหายใจลำบาก
- รักษาระดับออกซิเจนในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ลดปริมาณเสมหะในทางเดินหายใจ
Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- อัตราการหายใจอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- ไม่มีอาการหายใจลำบาก ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ หรือปีกจมูกบาน
- เสียงปอดปกติ หรือเสียงเสมหะลดลง
- ค่า SpO2 ≥
95% ในภาวะหายใจในอากาศปกติ
- สีผิวปกติ ไม่มีภาวะเขียวคล้ำ
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F2I-1: ประเมินระบบหายใจอย่างละเอียด ทุก 1-2 ชั่วโมง หรือบ่อยกว่านั้นตามความรุนแรงของอาการ ได้แก่ อัตราการหายใจ ลักษณะการหายใจ การใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ เสียงปอด และระดับออกซิเจนในเลือด (SpO2) เพื่อประเมินประสิทธิภาพการหายใจ
- J10.1F2I-2: จัดท่าให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าศีรษะสูง (Fowler's position) เพื่อให้ปอดขยายตัวได้เต็มที่และช่วยลดอาการหายใจลำบาก
- J10.1F2I-3: ให้ออกซิเจนตามแผนการรักษาของแพทย์ โดยพิจารณาจากระดับออกซิเจนในเลือดและความรุนแรงของอาการ
- J10.1F2I-4: เคาะปอดและดูดเสมหะ อย่างระมัดระวัง เพื่อช่วยลดปริมาณเสมหะในทางเดินหายใจ
- J10.1F2I-5: ให้ยาขยายหลอดลม และ/หรือยาละลายเสมหะตามแผนการรักษา เพื่อช่วยขยายหลอดลมและลดความข้นของเสมหะ
- J10.1F2I-6: ส่งเสริมการดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อช่วยลดความข้นของเสมหะ
- J10.1F2I-7: ดูแลให้ร่างกายอบอุ่น เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน
- J10.1F2I-8: ให้ความรู้และให้กำลังใจแก่ผู้ปกครอง เกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อมีอาการหายใจลำบาก และวิธีการสังเกตอาการผิดปกติที่ต้องรีบมาพบแพทย์
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F2R-1: อัตราการหายใจอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- J10.1F2R-2: ไม่มีอาการหายใจลำบาก ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ หรือปีกจมูกบาน
- J10.1F2R-3: เสียงปอดปกติ หรือเสียงเสมหะลดลง
- J10.1F2R-4: ค่า SpO2 ≥ 95% ในภาวะหายใจในอากาศปกติ
- J10.1F2R-5: สีผิวปกติ ไม่มีภาวะเขียวคล้ำ
- J10.1F2R-6: ผู้ป่วยได้รับสารน้ำเพียงพอ และเสมหะมีความข้นลดลง
- J10.1F2R-7: ผู้ป่วยไม่มีภาวะแทรกซ้อน
- J10.1F2R-8: ผู้ปกครองมีความเข้าใจและสามารถดูแลบุตรได้อย่างเหมาะสม
...................................................................
J10.1F3 ภาวะอุณหภูมิร่างกายสูง
(Hyperthermia)
Assessment (การประเมิน)
S:
- บุตรมีไข้สูง ตัวร้อน
- งอแง ร้องกวน
- ซึมลง
- เบื่ออาหาร/ไม่ดื่มน้ำ
O:
- อุณหภูมิกาย >
37.5 องศาเซลเซียส (วัดทางรักแร้ ปาก หรือทวารหนัก)
- ผิวหนังร้อน แดง แห้ง
- ชีพจรเร็ว (Tachycardia)
- หายใจเร็ว (Tachypnea)
- ซึมลง อ่อนเพลีย
- ในเด็กเล็ก อาจมีอาการชักจากไข้สูง (Febrile seizure)
Goals (เป้าหมาย)
- ลดอุณหภูมิร่างกายลงสู่ช่วงปกติ
- ลดอาการไม่สุขสบายจากไข้
- ป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากไข้สูง เช่น ชัก
Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- อุณหภูมิกายอยู่ในช่วง 36.5-37.5 องศาเซลเซียส
- ผิวหนังไม่ร้อนและชุ่มชื้น
- ชีพจรและการหายใจอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้น ไม่งอแง ซึมลดลง
- ไม่มีอาการชัก
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F3I-1: ประเมินอุณหภูมิกาย ทุก 2-4 ชั่วโมง หรือตามความรุนแรงของไข้ เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ
- J10.1F3I-2: เช็ดตัวลดไข้ ด้วยน้ำอุ่น (Tepid sponge bath) โดยเน้นบริเวณหน้าผาก ข้อพับ รักแร้ และขาหนีบ
- J10.1F3I-3: ให้ยาลดไข้ เช่น Paracetamol หรือ Ibuprofen ตามแผนการรักษาโดยพิจารณาจากน้ำหนักตัวและขนาดยาที่เหมาะสม
- J10.1F3I-4: ส่งเสริมการดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อทดแทนการสูญเสียน้ำจากไข้สูง
- J10.1F3I-5: จัดสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม อากาศถ่ายเทสะดวก ไม่ร้อนอบอ้าว สวมเสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี
- J10.1F3I-6: เฝ้าระวังอาการชักจากไข้สูง เช่น ตาเหลือก เกร็ง กระตุก
- J10.1F3I-7: ให้ความรู้และให้กำลังใจแก่ผู้ปกครอง เกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อมีไข้ การเช็ดตัวลดไข้ การให้ยา และการสังเกตอาการผิดปกติที่ต้องรีบมาพบแพทย์
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F3R-1: อุณหภูมิกายลดลงอยู่ในช่วง 36.5-37.5 องศาเซลเซียส
- J10.1F3R-2: ผิวหนังไม่ร้อนและชุ่มชื้น
- J10.1F3R-3: ชีพจรและการหายใจกลับมาอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- J10.1F3R-4: ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้น ไม่งอแง ซึมลดลง ทานอาหารและดื่มน้ำได้มากขึ้น
- J10.1F3R-5: ไม่มีอาการชัก
.................................................................................
J10.1F4 ภาวะขาดสารน้ำ (Deficient
Fluid Volume)
Assessment (การประเมิน)
S:
- บุตรมีไข้สูง
- อาเจียน (ระบุจำนวนครั้ง/ปริมาณ)
- ท้องเสีย (ระบุจำนวนครั้ง/ลักษณะ)
- ไม่รับประทานอาหาร/ดื่มน้ำ หรือดื่มได้น้อยลง
- อ่อนเพลีย
- ซึมลง
- ร้องไห้ไม่มีน้ำตา
- ปากแห้ง
O:
- สัญญาณชีพ: ชีพจรเร็ว (Tachycardia)
- สัญญาณชีพ: ความดันโลหิตต่ำ (Hypotension) (ในรายที่ขาดน้ำรุนแรง)
- สัญญาณชีพ: หายใจเร็ว (Tachypnea)
- ผิวหนัง: ผิวแห้ง แตกลาย
- ผิวหนัง: ผิวหนังหย่อน (Skin turgor decreased)
- ริมฝีปากแห้งแตก
- เยื่อบุช่องปาก: แห้ง
- ตา: ตาโหล (Sunken
eyes)
- ตา: ร้องไห้ไม่มีน้ำตา
- ปัสสาวะ: ปัสสาวะออกน้อย (Oliguria) หรือไม่มีปัสสาวะ (Anuria)
- ปัสสาวะ: ปัสสาวะสีเข้ม
- น้ำหนัก: น้ำหนักลด
- Capillary refill: > 2 วินาที
- ระดับความรู้สึกตัว: ซึมลง อ่อนเพลีย
- ค่าความเข้มข้นของเลือด (Hematocrit) สูงขึ้น
- ค่า Electrolytes ผิดปกติ (เช่น โซเดียม โพแทสเซียม คลอไรด์)
- ค่า BUN/Creatinine
สูงขึ้น
- ค่า Osmolality
ในเลือดสูงขึ้น
Goals (เป้าหมาย)
- รักษาสมดุลของสารน้ำและอิเล็กโทรไลต์
- เพิ่มปริมาณสารน้ำในร่างกาย
- ลดอาการและอาการแสดงของการขาดน้ำ
Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- ผิวหนังชุ่มชื้น ผิวหนังไม่หย่อน
- เยื่อบุช่องปากชุ่มชื้น
- ปัสสาวะออก >
1 ml/kg/hr หรือตามเกณฑ์ปกติของแต่ละวัย
- ปัสสาวะสีเหลืองใส
- น้ำหนักคงที่หรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อย
- Capillary refill < 2 วินาที
- ระดับความรู้สึกตัวดีขึ้น ตื่นตัว
- ค่าทางห้องปฏิบัติการอยู่ในเกณฑ์ปกติ
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F4I-1: ประเมินสัญญาณชีพ ทุก 1-2 ชั่วโมง หรือตามอาการรุนแรง เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของภาวะไหลเวียนโลหิต
- J10.1F4I-2: บันทึกปริมาณสารน้ำเข้า-ออกอย่างเคร่งครัดทุกชั่วโมง เพื่อประเมินภาวะสมดุลของสารน้ำ
- J10.1F4I-3: ชั่งน้ำหนักตัวทุกวัน ในเวลาเดียวกัน เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงของน้ำหนัก
- J10.1F4I-4: ให้สารน้ำทดแทนโดยพิจารณาจากระดับความรุนแรงของการขาดน้ำ และแผนการรักษาของแพทย์ ดังนี้
- ในกรณีขาดน้ำเล็กน้อยถึงปานกลาง: ส่งเสริมการดื่มสารละลายเกลือแร่
(ORS) บ่อยๆ จิบทีละน้อย
- ในกรณีขาดน้ำรุนแรง: ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ เช่น
Normal saline หรือ Ringer's
lactate โดยคำนวณปริมาณและอัตราการให้สารน้ำตามแผนการรักษา
- J10.1F4I-5: ติดตามค่า Electrolytes และ BUN/Creatinine อย่างใกล้ชิด เพื่อประเมินภาวะสมดุลของอิเล็กโทรไลต์และการทำงานของไต และแก้ไขความผิดปกติหากพบ
- J10.1F4I-6: ดูแลให้ได้รับสารอาหารที่เพียงพอ เมื่อผู้ป่วยเริ่มรับประทานอาหารได้ ให้เลือกอาหารอ่อน ย่อยง่าย
- J10.1F4I-7: ดูแลสุขอนามัยช่องปาก เพื่อป้องกันการติดเชื้อในช่องปาก เนื่องจากเยื่อบุช่องปากแห้ง
- J10.1F4I-8: ให้ความรู้และให้กำลังใจแก่ผู้ปกครอง เกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อมีภาวะขาดน้ำ การให้ ORS การสังเกตอาการผิดปกติ และการปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F4R-1: สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- J10.1F4R-2: ผิวหนังชุ่มชื้น ผิวหนังไม่หย่อน
- J10.1F4R-3: เยื่อบุช่องปากชุ่มชื้น
- J10.1F4R-4: ปัสสาวะออก > 1 ml/kg/hr หรือตามเกณฑ์ปกติของแต่ละวัย ปัสสาวะสีเหลืองใส
- J10.1F4R-5: น้ำหนักคงที่หรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อย
- J10.1F4R-6: Capillary refill < 2 วินาที
- J10.1F4R-7: ระดับความรู้สึกตัวดีขึ้น ตื่นตัว
- J10.1F4R-8: ค่าทางห้องปฏิบัติการอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- J10.1F4R-9: ผู้ปกครองมีความเข้าใจและสามารถดูแลบุตรได้อย่างเหมาะสม
....................................................................
J10.1F5 การหายใจไม่มีประสิทธิภาพ
(Ineffective Breathing Pattern
Assessment (การประเมิน)
S:
- บุตรหายใจเร็ว หายใจลำบาก
- หายใจมีเสียงดัง (เช่น เสียงหวีด (Wheezing), เสียงครืดคราด (Coarse
crackles), เสียงหายใจมีเสียงดัง (Stridor))
- ไอ
- มีเสมหะ (อาจมีสี)
- คัดจมูก
- น้ำมูกไหล
- ซึมลง
- อ่อนเพลีย
- เบื่ออาหาร หรือรับประทานอาหารได้น้อยลง
O:
- หายใจเร็ว (Tachypnea)
- หัวใจเต้นเร็ว (Tachycardia)
- มีไข้ (Fever)
- หายใจลำบาก (Dyspnea)
- ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ (เช่น การหดรั้งของช่องระหว่างซี่โครง (Intercostal
retractions), ปีกจมูกบาน (Nasal flaring), ท้องป่องขณะหายใจ
(Abdominal breathing))
- ฟังปอดได้ยินเสียงเสมหะ (Crackles/Rales),
- ฟังปอดได้ยินเสียงหวีด (Wheezing)
- ฟังปอดได้ยินเสียงหายใจเบาลง (Diminished breath sounds) ในบางบริเวณ
- สีผิวมีภาวะเขียวคล้ำ (Cyanosis) บริเวณริมฝีปาก ปลายมือ ปลายเท้า
- ค่า SpO2 ต่ำกว่าปกติ (< 95%)
- การประเมินภาวะขาดน้ำ: (ส่วนนี้ควรเติมรายละเอียด เช่น ผิวแห้ง ปากแห้ง ปัสสาวะน้อย เป็นต้น)
Goals (เป้าหมาย)
- ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนก๊าซที่มีประสิทธิภาพ
- ลดอาการหายใจลำบาก
- รักษาระดับออกซิเจนในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ลดปริมาณเสมหะในทางเดินหายใจ
- ส่งเสริมการระบายอากาศของปอด
Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- อัตราการหายใจอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- ไม่มีอาการหายใจลำบาก ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ หรือปีกจมูกบาน
- เสียงปอดปกติ หรือเสียงเสมหะลดลง
- ค่า SpO2 ≥
95% ในภาวะหายใจในอากาศปกติ
- สีผิวปกติ ไม่มีภาวะเขียวคล้ำ
- ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้น หายใจสะดวกขึ้น
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F5I-1: ประเมินระบบหายใจอย่างละเอียด ทุก 1-2 ชั่วโมง หรือตามความรุนแรงของอาการ ได้แก่ อัตราการหายใจ ลักษณะการหายใจ การใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ เสียงปอด ระดับออกซิเจนในเลือด (SpO2) และสีผิว เพื่อประเมินประสิทธิภาพการหายใจ
- J10.1F5I-2: จัดท่าให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าศีรษะสูง (Fowler's position) เพื่อให้ปอดขยายตัวได้เต็มที่และช่วยลดอาการหายใจลำบาก
- J10.1F5I-3: ให้ออกซิเจน ตามแผนการรักษาโดยพิจารณาจากระดับออกซิเจนในเลือดและความรุนแรงของอาการ อาจให้ทาง Nasal cannula, Face mask หรือ High flow nasal cannula ในกรณีที่อาการรุนแรง
- J10.1F5I-4: เคาะปอดและดูดเสมหะอย่างระมัดระวัง เพื่อช่วยลดปริมาณเสมหะในทางเดินหายใจ โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่ไม่สามารถไอเอาเสมหะออกมาได้เอง
- J10.1F5I-5: ให้ยาขยายหลอดลม เช่น Salbutamol หรือ Ipratropium bromide และ/หรือยาละลายเสมหะ (Mucolytics) เช่น Acetylcysteine ตามแผนการรักษาของแพทย์ เพื่อช่วยขยายหลอดลมและลดความข้นของเสมหะ
- J10.1F5I-6: พ่นยาด้วยละอองฝอย (Nebulizer therapy) ร่วมกับยาขยายหลอดลมและ/หรือยาละลายเสมหะ ตามแผนการรักษาของแพทย์ เพื่อให้ยาออกฤทธิ์ได้โดยตรงต่อทางเดินหายใจ
- J10.1F5I-7: ส่งเสริมการดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อช่วยลดความข้นของเสมหะ และชดเชยการสูญเสียน้ำจากการหายใจเร็วและมีไข้
- J10.1F5I-8: ให้ความชื้นในอากาศโดยใช้เครื่องทำความชื้น หรือการพ่นไอน้ำ เพื่อช่วยลดความระคายเคืองของทางเดินหายใจและช่วยให้เสมหะอ่อนตัว
- J10.1F5I-9: ดูแลให้ร่างกายอบอุ่น (Maintain body temperature) เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน
- J10.1F5I-10: ให้ความรู้และให้กำลังใจแก่ผู้ปกครอง เกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อมีอาการหายใจลำบาก วิธีการสังเกตอาการผิดปกติที่ต้องรีบมาพบแพทย์ การใช้ยา และการดูแลทั่วไป
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F5R-1: อัตราการหายใจอยู่ในเกณฑ์ปกติสำหรับเด็กในวัยนั้น
- J10.1F5R-2: ไม่มีอาการหายใจลำบาก ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ หรือปีกจมูกบาน
- J10.1F5R-3: เสียงปอดปกติ หรือเสียงเสมหะลดลง
- J10.1F5R-4: ค่า SpO2 ≥ 95% ในภาวะหายใจในอากาศปกติ
- J10.1F5R-5: สีผิวปกติ ไม่มีภาวะเขียวคล้ำ
- J10.1F5R-6: เสมหะลดลง หรือสามารถขับเสมหะออกมาได้ง่ายขึ้น
- J10.1F5R-7: ผู้ป่วยได้รับสารน้ำเพียงพอ และไม่มีภาวะขาดน้ำ
- J10.1F5R-8: ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้น หายใจสะดวกขึ้น
- J10.1F5R-9: ผู้ป่วยไม่มีภาวะแทรกซ้อน
- J10.1F5R-10: ผู้ปกครองมีความเข้าใจและสามารถดูแลบุตรได้อย่างเหมาะสม
.........................................................
J10.1F6 การเจ็บปวดและไม่สุขสบาย
(Acute Pain & Discomfort)
Assessment (การประเมิน)
S:
- บุตรมีไข้ ตัวร้อน
- ปวดเมื่อยตามตัว
- งอแง ร้องกวน
- กระสับกระส่าย
- ไม่เล่น
- ซึมลง
- เบื่ออาหาร/ไม่ดื่มน้ำ
- นอนไม่หลับ
- (เด็กโต) ปวดหัว
- (เด็กโต) ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
- (เด็กโต) อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
O:
- อุณหภูมิกาย >
37.5 องศาเซลเซียส
- ผิวหนังร้อน แดง
- ชีพจรเร็ว (Tachycardia)
- สีหน้าแสดงความไม่สุขสบาย (เช่น ขมวดคิ้ว ร้องไห้)
- การเคลื่อนไหวลดลง ไม่กระตือรือร้น
- อาจมีการปฏิเสธการรับประทานอาหาร/ดื่มน้ำ
Goals (เป้าหมาย)
- ลดอาการไม่สุขสบายและบรรเทาอาการปวด
- ส่งเสริมการพักผ่อนและการนอนหลับ
- เพิ่มความสุขสบายและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย
- Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- ผู้ป่วยแสดงอาการไม่สุขสบายลดลง เช่น ไม่ร้องกวน ไม่งอแง
- ผู้ป่วยพักผ่อนและนอนหลับได้ดีขึ้น
- สีหน้าผ่อนคลายขึ้น
- ผู้ป่วยกลับมาเล่นหรือทำกิจกรรมได้ตามปกติ (ในระดับที่เหมาะสมกับอาการป่วย)
- รับประทานอาหารและดื่มน้ำได้มากขึ้น
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F6I-1: ประเมินระดับความปวดและความไม่สุขสบายของผู้ป่วย โดยใช้เครื่องมือประเมินความปวดที่เหมาะสมกับวัย เช่น Wong-Baker FACES Pain Rating Scale ในเด็กโต หรือ FLACC scale ในเด็กเล็ก
- J10.1F6I-2: จัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ อากาศถ่ายเทสะดวก แสงสลัว เพื่อส่งเสริมการพักผ่อนและการนอนหลับ
- J10.1F6I-3: เช็ดตัวลดไข้ด้วยน้ำอุ่น (Tepid sponge bath) เพื่อลดอุณหภูมิร่างกายและบรรเทาอาการไม่สุขสบายจากไข้
- J10.1F6I-4: ให้ยาลดไข้และยาแก้ปวด เช่น Paracetamol หรือ Ibuprofen ตามแผนการรักษา
- J10.1F6I-5: เปลี่ยนเสื้อผ้าให้แห้ง สะอาด และสวมใส่สบาย เพื่อเพิ่มความสุขสบาย
- J10.1F6I-6: เบี่ยงเบนความสนใจด้วยกิจกรรมที่เหมาะสมกับวัย เช่น อ่านนิทาน เล่านิทาน เปิดเพลงเบาๆ หรือให้ดูโทรทัศน์
- J10.1F6I-7: ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย เช่น ห่มผ้า หากผู้ป่วยมีอาการหนาวสั่น
- J10.1F6I-8: ให้ความรู้และให้กำลังใจแก่ผู้ปกครอง เกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อมีอาการไม่สุขสบาย การใช้ยา การสังเกตอาการเปลี่ยนแปลง และการดูแลทั่วไป
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F6R-1: ผู้ป่วยแสดงสีหน้าผ่อนคลายขึ้น ไม่แสดงอาการปวดหรือร้องกวน
- J10.1F6R-2: ผู้ป่วยนอนหลับพักผ่อนได้ดีขึ้น
- J10.1F6R-3: อุณหภูมิกายลดลงอยู่ในช่วงปกติ
- J10.1F6R-4: ผู้ป่วยกลับมาเล่นหรือทำกิจกรรมเบาๆ ได้
- J10.1F6R-5: ผู้ป่วยรับประทานอาหารและดื่มน้ำได้มากขึ้น
- J10.1F6R-6: ผู้ปกครองมีความเข้าใจและสามารถดูแลบุตรได้อย่างเหมาะสม
.........................................................................
J10.1F7 ภาวะโภชนาการไม่สมดุล (Imbalanced
Nutrition)
Assessment (การประเมิน)
S:
- เบื่ออาหาร
- รับประทานอาหารได้น้อยลง หรือไม่รับประทานอาหารเลย
- คลื่นไส้
- อาเจียน (ระบุจำนวนครั้ง/ปริมาณ)
- (เด็กโต) รู้สึกไม่อยากอาหาร
- (เด็กโต) ปวดท้อง
O:
- น้ำหนักตัวลดลง หรือน้ำหนักไม่เพิ่มตามเกณฑ์พัฒนาการ
- ผิวหนังแห้ง ซีด
- ริมฝีปากแห้ง แตก
- เยื่อบุช่องปากแห้ง
- ผมร่วง ผมบาง
- กล้ามเนื้อลีบ (ในกรณีที่ขาดสารอาหารเรื้อรัง)
- อาจมีอาการอ่อนเพลีย ซึมลง
- การประเมินภาวะโภชนาการโดยใช้เครื่องมือต่างๆ
เช่น BMI for age, growth chart
- การตรวจทางห้องปฏิบัติการ: ระดับโปรตีนในเลือด
(เช่น Albumin, Prealbumin) ต่ำ
Goals (เป้าหมาย)
- ส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้รับสารอาหารที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
- ลดอาการคลื่นไส้อาเจียน
- รักษาสมดุลของน้ำและอิเล็กโทรไลต์
- ป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการขาดสารอาหาร
Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- ผู้ป่วยรับประทานอาหารได้มากขึ้น
- อาการคลื่นไส้อาเจียนลดลง หรือหายไป
- น้ำหนักตัวคงที่ หรือเพิ่มขึ้น (ในระยะยาว)
- ผิวหนังชุ่มชื้น สีผิวดีขึ้น
- ระดับพลังงานดีขึ้น กระปรี้กระเปร่าขึ้น
- ค่าทางห้องปฏิบัติการอยู่ในเกณฑ์ปกติ
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F7I-1: ประเมินภาวะโภชนาการของผู้ป่วยอย่างละเอียด โดยซักประวัติการรับประทานอาหาร ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง ประเมิน BMI for age และพิจารณาจากอาการและอาการแสดงทางคลินิก
- J10.1F7I-2: บันทึกปริมาณอาหารที่รับประทาน (Food intake) ในแต่ละมื้อ เพื่อประเมินปริมาณแคลอรี่และสารอาหารที่ได้รับ
- J10.1F7I-3: จัดอาหารให้เหมาะสมกับวัยและความชอบของผู้ป่วย โดยเน้นอาหารอ่อน ย่อยง่าย รสชาติไม่จัด และมีสารอาหารครบถ้วน
- J10.1F7I-4: แบ่งอาหารเป็นมื้อเล็กๆ แต่บ่อยครั้ง เพื่อลดอาการคลื่นไส้และช่วยให้รับประทานอาหารได้ง่ายขึ้น
- J10.1F7I-5: ให้ยาแก้อาเจียน ตามแผนการรักษา หากผู้ป่วยมีอาการคลื่นไส้อาเจียนมาก
- J10.1F7I-6: ส่งเสริมการดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ และช่วยลดความข้นของเสมหะ
- J10.1F7I-7: ให้สารอาหารเสริม ตามคำแนะนำของแพทย์หรือนักโภชนาการ ในกรณีที่ผู้ป่วยได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ
- J10.1F7I-8: สร้างบรรยากาศที่ดีขณะรับประทานอาหาร เช่น จัดโต๊ะอาหารให้น่ารับประทาน พูดคุยกับผู้ป่วย เพื่อกระตุ้นความอยากอาหาร
- J10.1F7I-9: ให้ความรู้และให้คำแนะนำแก่ผู้ปกครอง เกี่ยวกับการดูแลโภชนาการของบุตร การเลือกอาหารที่มีประโยชน์ และการสังเกตอาการผิดปกติ
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F7R-1: ผู้ป่วยรับประทานอาหารได้มากขึ้น และได้รับสารอาหารเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
- J10.1F7R-2: อาการคลื่นไส้อาเจียนลดลง หรือหายไป
- J10.1F7R-3: น้ำหนักตัวคงที่ หรือเพิ่มขึ้น (ในระยะยาว)
- J10.1F7R-4: ผิวหนังชุ่มชื้น สีผิวดีขึ้น
- J10.1F7R-5: ระดับพลังงานดีขึ้น กระปรี้กระเปร่าขึ้น
- J10.1F7R-6: ค่าทางห้องปฏิบัติการอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- J10.1F7R-7: ผู้ปกครองมีความเข้าใจและสามารถดูแลโภชนาการของบุตรได้อย่างเหมาะสม
........................................................
J10.1F8 เสี่ยงต่อการติดเชื้อแทรกซ้อน
(Risk for Infection)
Assessment (การประเมิน)
S:
- มีไข้
- ไอมีเสมหะ (อาจมีสีเขียว เหลือง หรือข้น)
- หายใจเร็ว หอบเหนื่อย
- ซึมลง
- อ่อนเพลีย
- เบื่ออาหาร หรือรับประทานอาหารได้น้อยลง
- (เด็กโต) เจ็บหน้าอกเวลาหายใจ หรือไอ
O:
- อุณหภูมิกายสูง (อาจสูงขึ้นอีกครั้งหลังไข้จากไข้หวัดใหญ่ลดลงแล้ว)
- หายใจเร็ว (Tachypnea)
- หัวใจเต้นเร็ว (Tachycardia)
- หายใจลำบาก (Dyspnea)
- ใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ (Accessory muscle use) (เช่น ปีกจมูกบาน
ทรวงอกบุ๋ม)
- ฟังปอด: ได้ยินเสียงเสมหะ (Crackles/Rales), เสียง Wheezing ลดลง (ในกรณีที่ปอดบวมรุนแรง) หรือ Bronchial breathing)
- มีภาวะเขียวคล้ำ (Cyanosis) บริเวณริมฝีปาก ปลายมือ ปลายเท้า
- ค่า SpO2 ต่ำกว่าปกติ (< 95%)
- WBC count สูงขึ้น (โดยเฉพาะ Neutrophils)
- CRP (C-Reactive Protein) สูงขึ้น
- Chest X-ray พบ infiltrates ในปอด
- การเพาะเชื้อจากเสมหะ (Sputum culture)
Goals (เป้าหมาย)
- ป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน หรือควบคุมการติดเชื้อหากเกิดขึ้นแล้ว
- ลดอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ
- ส่งเสริมการฟื้นตัวของผู้ป่วย
- Evaluate criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- อุณหภูมิกายอยู่ในช่วงปกติ
- อัตราการหายใจอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ไม่มีอาการหายใจลำบาก หรือใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ
- เสียงปอดปกติ หรือเสียงผิดปกติลดลง
- ค่า SpO2 ≥
95% ในภาวะหายใจในอากาศปกติ
- WBC count และ CRP อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- Chest X-ray ดีขึ้น (ในกรณีที่ได้รับการตรวจ)
- ไม่มีอาการและอาการแสดงของการติดเชื้ออื่นๆ
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F8I-1: ประเมินสัญญาณชีพ อุณหภูมิ ลักษณะการหายใจ เสียงปอด และระดับออกซิเจนในเลือด อย่างใกล้ชิด ทุก 2-4 ชั่วโมง หรือบ่อยกว่านั้นตามความรุนแรงของอาการ เพื่อเฝ้าระวังการเปลี่ยนแปลงของอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ
- J10.1F8I-2: เฝ้าระวังอาการและอาการแสดงของการติดเชื้ออื่นๆ เช่น หูอักเสบ ไซนัสอักเสบ
- J10.1F8I-3: ส่งเสริมสุขอนามัยส่วนบุคคลที่ดี เช่น การล้างมือ การไอจามอย่างถูกวิธี เพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ
- J10.1F8I-4: ดูแลให้ได้รับสารอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย
- J10.1F8I-5: ให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา หากมีการวินิจฉัยว่ามีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน เช่น ปอดบวม
- J10.1F8I-6: ดูแลให้ได้รับยาตามแผนการรักษาอย่างถูกต้องและครบถ้วน
- J10.1F8I-7: ให้ความรู้และให้คำแนะนำแก่ผู้ปกครอง เกี่ยวกับการป้องกันการติดเชื้อ การสังเกตอาการผิดปกติที่ต้องรีบมาพบแพทย์ การใช้ยา และการดูแลทั่วไป
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F8R-1: สัญญาณชีพ ปกติ
- J10.1F8R-2: เสียงปอดปกติ ไม่มีอาการหายใจลำบาก หรือใช้กล้ามเนื้อช่วยหายใจ
- J10.1F8R-3: ค่า SpO2 ≥ 95% ในภาวะหายใจในอากาศปกติ
- J10.1F8R-4: WBC count และ CRP อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- J10.1F8R-5: Chest X-ray ดีขึ้น (ในกรณีที่ได้รับการตรวจ)
- J10.1F8R-6: ไม่มีอาการและอาการแสดงของการติดเชื้ออื่นๆ
- J10.1F8R-7: ผู้ปกครองมีความเข้าใจและสามารถดูแลบุตรได้อย่างเหมาะสม
........................................................................
J10.1F9 ขาดความรู้เกี่ยวกับโรคและการดูแล
(Deficient Knowledge)
Assessment (การประเมิน)
S:
- สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ (เช่น การให้ยาลดไข้ การเช็ดตัวลดไข้ อาหารที่ควรรับประทาน การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ)
- แสดงความกังวลหรือไม่แน่ใจเกี่ยวกับการดูแลบุตร
O:
- ให้ข้อมูลที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่
- ไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำทางการแพทย์เกี่ยวกับการดูแลบุตร
Goals (เป้าหมาย)
- เพิ่มพูนความรู้และความเข้าใจของผู้ปกครองเกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่
- ส่งเสริมให้ผู้ปกครองสามารถดูแลบุตรได้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ
- ลดความวิตกกังวลของผู้ปกครอง
- Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- ผู้ปกครองสามารถอธิบายวิธีการดูแลบุตรเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ได้อย่างถูกต้อง
- ผู้ปกครองสามารถปฏิบัติตามคำแนะนำทางการแพทย์ได้อย่างเหมาะสม
- ผู้ปกครองมีความวิตกกังวลลดลง
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F9I-1: ประเมินความรู้และความเข้าใจของผู้ปกครองเกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ โดยใช้คำถามปลายเปิดหรือการสนทนา
- J10.1F9I-2: ให้ข้อมูลและคำแนะนำแก่ผู้ปกครองเกี่ยวกับการดูแลบุตรเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่ายและเหมาะสมกับระดับการศึกษาของผู้ปกครอง ครอบคลุมหัวข้อต่อไปนี้: อาการและอาการแสดงของโรคไข้หวัดใหญ่, การให้ยาลดไข้ที่ถูกต้องและปลอดภัย (เช่น ขนาดยา วิธีการให้ยา ข้อควรระวัง),วิธีการเช็ดตัวลดไข้ที่ถูกต้อง,อาหารและเครื่องดื่มที่ควรรับประทาน (เช่น อาหารอ่อน ย่อยง่าย น้ำสะอาด)
- การพักผ่อนที่เพียงพอ,การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ (เช่น การล้างมือ
การสวมหน้ากากอนามัย การหลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับผู้อื่น)
- อาการที่ควรมาพบแพทย์ทันที (เช่น หายใจลำบาก ซึมลง อาเจียนมาก)
- J10.1F9I-3: สาธิตวิธีการดูแลบุตร เช่น การเช็ดตัวลดไข้ การป้อนยา ให้ผู้ปกครองดูและฝึกปฏิบัติ
- J10.1F9I-4: ประเมินความเข้าใจของผู้ปกครองหลังการให้ข้อมูล โดยให้ผู้ปกครองอธิบายหรือสาธิตวิธีการดูแลบุตร
- J10.1F9I-5: ใช้สื่อการสอนที่หลากหลาย เช่น แผ่นพับ วิดีโอ หรือสื่อออนไลน์ เพื่อให้ผู้ปกครองเข้าใจได้ง่ายขึ้น
- J10.1F9I-6: เปิดโอกาสให้ผู้ปกครองซักถามข้อสงสัยและให้คำตอบอย่างชัดเจน
- J10.1F9I-7: ให้ข้อมูลเพิ่มเติมหรือทบทวนความรู้ตามความจำเป็น
- J10.1F9I-8: ให้ข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งข้อมูลเพิ่มเติมที่น่าเชื่อถือ เช่น เว็บไซต์ของกระทรวงสาธารณสุข หรือสายด่วนสุขภาพ
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F9R-1: ผู้ปกครองสามารถอธิบายอาการและอาการแสดงของโรคไข้หวัดใหญ่ได้อย่างถูกต้อง
- J10.1F9R-2: ผู้ปกครองสามารถอธิบายวิธีการให้ยาลดไข้ การเช็ดตัวลดไข้ และการดูแลอื่นๆ ได้อย่างถูกต้อง
- J10.1F9R-3: ผู้ปกครองสามารถสาธิตวิธีการดูแลบุตรได้อย่างถูกต้อง
- J10.1F9R-4: ผู้ปกครองมีความมั่นใจในการดูแลบุตรมากขึ้น
- J10.1F9R-5: ผู้ปกครองปฏิบัติตามคำแนะนำทางการแพทย์ได้อย่างเหมาะสม
…………………………………………………..
J10.1F10 เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท
(Risk for Neurological Complications)
Assessment (การประเมิน)
S:
- (เด็ก) ปวดศีรษะมาก
- (เด็ก) เวียนศีรษะ
- (เด็ก) เห็นภาพซ้อน
- (เด็ก) ง่วงซึม
- ไข้สูง
- ซึมลง
- อาเจียนพุ่ง
- ชัก เกร็ง
- พฤติกรรมเปลี่ยนแปลง (เช่น สับสน กระสับกระส่าย)
O:
- อุณหภูมิร่างกายสูง
- ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง (เช่น ซึมลง สับสน ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้า)
- อาเจียนพุ่ง
- อาการชัก เกร็ง กระตุก
- Pupillary light reflex ผิดปกติ (รูม่านตาไม่ตอบสนองต่อแสง)
- Neck stiffness (คอแข็ง)
- Vital signs ผิดปกติ (เช่น ชีพจรเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง)
- อาการขาดน้ำ (ถ้ามี)
Goals (เป้าหมาย)
- ป้องกันและเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท
- ลดความรุนแรงของอาการทางระบบประสาท (ถ้าเกิดขึ้น)
- รักษาสมดุลของสารน้ำและอิเล็กโทรไลต์
- Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- ไม่มีอาการและอาการแสดงของภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท
- ระดับความรู้สึกตัวปกติ
- ไม่มีอาการชัก
- Pupillary light reflex ปกติ
- Vital signs อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ไม่มีภาวะขาดน้ำ
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F10I-1: ประเมินระดับความรู้สึกตัว (Glasgow Coma Scale) ทุก 1-2 ชั่วโมง หรือบ่อยกว่านั้นตามความเหมาะสม
- J10.1F10I-2: เฝ้าระวังอาการชัก และเตรียมอุปกรณ์ช่วยเหลือในกรณีเกิดอาการชัก เช่น Oxygen, Ambu bag, airway
- J10.1F10I-3: บันทึกและรายงานอาการเปลี่ยนแปลงให้แพทย์ทราบทันที
- J10.1F10I-4: ประเมินสัญญาณชีพ ทุก 1-2 ชั่วโมง หรือบ่อยกว่านั้นตามความเหมาะสม
- J10.1F10I-5: ประเมิน Pupillary light reflex และขนาดรูม่านตา
- J10.1F10I-6: ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ ตามแผนการรักษาในกรณีที่มีภาวะขาดน้ำ
- J10.1F10I-7: ดูแลให้ได้รับยาลดไข้ตามแผนการรักษา
- J10.1F10I-8: ดูแลให้ได้รับยาแก้อาเจียนตามแผนการรักษา
- J10.1F10I-9: จัดสิ่งแวดล้อมให้ปลอดภัย เพื่อป้องกันการบาดเจ็บในกรณีที่เกิดอาการชัก เช่น ติดตั้งราวกันตกเตียง ใช้อุปกรณ์ป้องกันศีรษะ
- J10.1F10I-10: ดูแลให้ได้รับยา anticonvulsant ตามแผนการรักษาของแพทย์ ในกรณีที่เกิดอาการชัก
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F10R-1: ระดับความรู้สึกตัวปกติ (GCS 15)
- J10.1F10R-2: สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ
- J10.1F10R-3: Pupillary light reflex ปกติ
- J10.1F10R-4: ไม่มีอาการชัก
- J10.1F10R-5: อุณหภูมิร่างกายลดลง
- J10.1F10R-6: ไม่มีภาวะขาดน้ำ
- J10.1F10R-7: อาเจียนลดลงหรือหยุด
- J10.1F10R-8: ไม่มีอุบัติเหตุจากการชัก
………………………………………….
J10.1F11 วางแผนจำหน่าย (Post-Discharge
Care)
Assessment (การประเมิน)
S:
- สอบถามเกี่ยวกับวิธีการดูแลบุตรที่บ้านหลังออกจากโรงพยาบาล (เช่น การให้ยา การเช็ดตัว การดูแลอาหาร)
- แสดงความกังวลหรือไม่แน่ใจเกี่ยวกับการดูแลบุตรที่บ้าน
O:
- ประเมินความรู้ความเข้าใจของผู้ปกครองเกี่ยวกับการดูแลบุตรที่บ้าน
- สังเกตความสามารถของผู้ปกครองในการปฏิบัติการดูแลเบื้องต้น (เช่น การเช็ดตัว การป้อนยา)
Goals (เป้าหมาย)
- ให้คำแนะนำแก่ผู้ปกครองเกี่ยวกับการดูแลบุตรที่บ้านหลังออกจากโรงพยาบาลอย่างถูกต้องและครบถ้วน
- ส่งเสริมให้ผู้ปกครองมีความมั่นใจในการดูแลบุตรที่บ้าน
- ติดตามผลการรักษาและประเมินอาการต่อเนื่อง
Evaluate Criteria (เกณฑ์การประเมินผล)
- ผู้ปกครองสามารถอธิบายวิธีการดูแลบุตรที่บ้านได้อย่างถูกต้อง
- ผู้ปกครองสามารถสาธิตวิธีการดูแลเบื้องต้นได้อย่างถูกต้อง
- ผู้ปกครองมีความมั่นใจในการดูแลบุตรที่บ้าน
- มีการนัดหมายติดตามผลการรักษา
Intervention (การปฏิบัติการพยาบาล)
- J10.1F1I-1: อธิบายวิธีการดูแลบุตรที่บ้านให้ผู้ปกครองเข้าใจ โดยครอบคลุมหัวข้อต่อไปนี้: การควบคุมไข้: แนะนำวิธีการให้ยาลดไข้ที่ถูกต้องและปลอดภัย (เช่น ขนาดยา วิธีการให้ยา ข้อควรระวัง) การเช็ดตัวลดไข้ด้วยน้ำอุ่นเมื่อมีไข้สูง, การดูแลทางเดินหายใจ: แนะนำวิธีการทำความสะอาดจมูก การหลีกเลี่ยงควันบุหรี่และมลภาวะ การจัดสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม (เช่น อากาศถ่ายเทสะดวก), การป้องกันการติดเชื้อ: แนะนำสุขอนามัยส่วนบุคคล เช่น การล้างมือบ่อยๆ การสวมหน้ากากอนามัย การหลีกเลี่ยงการคลุกคลีกับผู้ป่วย, อาหารและน้ำ: แนะนำการรับประทานอาหารอ่อน ย่อยง่าย และการดื่มน้ำให้เพียงพอ,การพักผ่อน: แนะนำให้เด็กพักผ่อนอย่างเพียงพอ ,อาการที่ควรมาพบแพทย์ทันที: เช่น หายใจลำบาก ซึมลง อาเจียนมาก ชัก
- J10.1F11I-2: สาธิตวิธีการดูแลเบื้องต้น เช่น การเช็ดตัว การป้อนยา การทำความสะอาดจมูก ให้ผู้ปกครองดูและฝึกปฏิบัติ
- J10.1F11I-3: ประเมินความเข้าใจของผู้ปกครองโดยให้ผู้ปกครองอธิบายหรือสาธิตวิธีการดูแลบุตร
- J10.1F11I-4: ให้ข้อมูลเกี่ยวกับยาที่ต้องรับประทานต่อเนื่อง เช่น ชื่อยา ขนาดยา วิธีการใช้ยา ผลข้างเคียงของยา และวิธีการเก็บรักษายา
- J10.1F11I-5: ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการติดตามอาการและการนัดหมายติดตามผลการรักษา
- J10.1F11I-6: ให้เอกสารหรือแผ่นพับสรุปข้อมูลการดูแลบุตรที่บ้าน เพื่อให้ผู้ปกครองสามารถทบทวนได้
- J10.1F11I-7: ให้ข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งข้อมูลเพิ่มเติมที่น่าเชื่อถือ เช่น เว็บไซต์ของกระทรวงสาธารณสุข หรือสายด่วนสุขภาพ
Response (การตอบสนอง)
- J10.1F11R-1: ผู้ปกครองสามารถอธิบายวิธีการดูแลบุตรที่บ้านได้อย่างถูกต้อง
- J10.1F11R-2: ผู้ปกครองสามารถสาธิตวิธีการดูแลเบื้องต้นได้อย่างถูกต้อง
- J10.1F11R-3: ผู้ปกครองมีความมั่นใจในการดูแลบุตรที่บ้าน
- J10.1F11R-4: ผู้ปกครองเข้าใจกำหนดการนัดหมายติดตามผลการรักษา
- J10.1F11R-5: ผู้ปกครองมีแหล่งข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับการดูแลบุตร
…………………………………………..